Przestrzeń publiczna w miastach jest obecnie przedmiotem trwającej w Polsce szerokiej debaty. Jednym z jej elementów są przystanki publicznego transportu zbiorowego. Biorąc pod uwagę fakt, że w ostatnich latach na poziomie organizacji samego transportu oraz poprawy funkcjonalności taboru dokonał się dość duży postęp, to w zakresie kreowania miejsca, jakim jest przystanek, tempo zmian pozostawia wiele do życzenia. W mojej opinii przystanki jako element jakości przestrzeni miejskiej mają duży wpływ na to, czy użytkownicy dostrzegą w transporcie zbiorowym atrakcyjną formę podróżowania w mieście. Z korzystaniem z przystanku kojarzymy najczęściej czekanie i niepewność, a więc emocje, które warto zrównoważyć dobrą ofertą miejsca, w którym one nam towarzyszą. Z mojej dotychczasowej praktyki oraz prowadzonych badań wynika, że samo stosowanie warunków technicznych w projektowaniu nie gwarantuje jakości i użyteczności miejsca. Zatem potrzeba czegoś więcej.
fot.1 Przygotowanie prac konkursowych w ramach miejskiej akupunktury – konkursu o którym mowa w niniejszym tekście. (źródło: Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu)
fot.1 Dyskusja podczas przygotowania prac konkursowych w ramach miejskiej akupunktury. (źródło: Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu)
Biorąc pod uwagę powyższe wprowadzenie, miło mi zaprezentować na naszym blogu opinię Pana doktora Mariusza Wróblewskiego z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, którego wypowiedź powstała w związku z ciekawym przedsięwzięciem, jakim jest konkurs „Artystyczny Przystanek” zorganizowanym przez Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu wspólnie z firmą A2HM i Stowarzyszeniem Gmin i Powiatów Wielkopolski.
a zatem …
GDZIE LEŻY TAJEMNICA DOBREGO DESIGNU W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ?
dr Mateusz Wróblewski -Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu
Oczywiście musi on być zgodny z normami dopuszczającymi dany obiekt do użytku w miejscach ogólnodostępnych. Jednak jeżeli przyjrzeć się owym normom, okaże się, iż funkcjonują one jedynie w obszarze bezpieczeństwa. I tylko niektóre z nich wiążą się z określoną procedurą testującą lub koniecznością przeprowadzenia odpowiednich obliczeń.
Obszary praktycznie nie tknięte regulacjami to estetyka i, co ciekawe, ergonomia. O ile estetyka traktowana jest zwykle jako degustibus non disputandum, wytyczne dotyczące ergonomii sprowadzają się do literalnego określenia funkcji danego obiektu. I tak: ławka służy do siedzenia, śmietnik do wyrzucania śmieci, opróżniania ze śmieci, czasami ma być także popielniczką. Relacja śmietnik-ławka jest swobodną interpretacją decydenta odpowiedzialnego za rozmieszczenie powyższych według planu zagospodarowania, który zakłada co najwyżej minimalne zagęszczenie poszczególnych obiektów.
Ich osobność, osobność funkcji odzwierciedla fragmentaryczność naszego postrzegania rzeczywistości. I stanowi jednocześnie klucz do tajemnicy dobrego designu w przestrzeni ogólnodostępnej. Im szerszy kontekst, im lepiej dostrzeżone i przemyślane relacje będące wynikiem konkretnych, czasem uniwersalnych, czasem jednostkowych uwarunkowań ergonomicznych, tym bliżej nam do wysokiej jakości rozwiązań.
Miejscem, gdzie spotyka się z sobą wiele funkcji, gdzie niezwykle istotna jest zarówno ergonomiczna, jak estetyczna interakcja elementów odpowiedzialnych za każdą z nich, jest każdy przystanek komunikacji publicznej. Dobry przystanek będzie przyjazny dla młodych i starszych, dla lepiej i gorzej widzących, dla tych, co tylko na chwilę i tych, co niestety na dłużej. Będzie dawał ulgę w dzień upalny i poczucie zaciszności w mroźną i wietrzną noc. Przy czym istotne jest, żeby to, co opisane przed chwilą, działo się naprawdę a nie tylko na urzędowym papierze.
Rozwiązania, o których mowa, wymagają swobodnego i skupionego jednocześnie myślenia projektowego, dobrej współpracy z wykonawcą. Powstały w wyniku powyższego produkt może być z czystym sumieniem implementowany przez miasta i gminy.
Czy współpraca Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu z firmą A2HM i gminą Suchy Las pokaże nowe oblicze rozwiązań w tym zakresie, dowiemy się już 12.05.2016 na ogólnopolskiej konferencji naukowej Forum Przestrzenie Miejskie pt. „Przestrzeń miejska – nowe oczekiwania”.
